اثر جنون قاتل و مقتول در مجازات کیفری

اثر جنون قاتل و مقتول در مجازات کیفری

یکی از مهمترین جرائم در دنیا قتل است. قتل انواع مختلف دارد که به دو دسته قتل عمد و قتل غیر عمد تقسیم بندی می شود حالت روحی قاتل در هنگام ارتکاب جرم ، تاثیر بسیاری در نحوه قتل و تعیین مجازات آن دارد . دیوانگی و جنون یک حالت روانی است که برخی اعمال را تحت تاثیر قرار می دهد و حالت های غیر قابل کنترلی را می تواند به دنبال داشته باشد. داشتن این نوع رفتار  از طرف قاتل و مقتول در ارتکاب قتل و میزان و حد مجازات آن تاثیر گذار خواهد بود. در ادامه مطلب اشاره ای خواهیم داشت به تاثیر جنون قاتل و مقتول در مجازات کیفری.

 

بررسی ارتباط جنون وقتل

بارها در خبرهای روزانه شنیده اید که برخی افراد در زمان عصبانیت لحظه ای دچار مشکل شده و در حالت جنون دست به ارتکاب قتل زده اند و این اتفاق در زمانی افتاده است که قاتل تعادل روانی مناسبی نداشته است . و یا شاید یک شخص به خاطر داشتن جنون و عدم تعادل روانی به فردی دیگر حمله کرده است . در واقع منظور از بیان این مفاهیم لزوم بررسی تاثیر جنون بر ارتکاب قتل و تاثیر آن برمجازات افراد قاتل می باشد. (با وکیل پایه یک همراه باشید(

لفظ مجنون از نظر حقوقی به چه کسی گفته می شود ؟

از اولین سوالاتی که ممکن است در ذهن مخاطب  شکل بگیرد این باشد تعریفی  که قانون و حقوق کیفری از جنون ارائه می دهد چگونه است ؟ اصطلاحان طبق قانون به چه کسی دیوانه می گویند؟

ملاکی که در قانون برای تشخیص مجنون ارائه شده است در ماده 149 اینگونه بیان شده است : “هرگاه مرتکب در زمان ارتکاب جرم دچار اختلال روانی بوده به‌نحوی که فاقد اراده یا قوّه تمییز باشد مجنون محسوب می‌شود.”

در واقع ملاک مجنون بودن افراد وجود اختلال روانی در افراد است، به حدی که شخص کنترلی بر عقل و اراده خود نداشته باشد.

در موارد قضایی و حقوقی جنون فرد توسط روانپزشکان و روان شناسان جنایی بررسی می شود و انها طبق معیارهای در نظر گرفته شده که در دستورالعمل های خود دارند سلامت روانی فرد و یا جنون او را تشخیص و گزارش می دند .

انواع جنون از منظر قانون کیفری

انواع جنون در تعاریف حقوقی ، جنون یا دائمی است و یا ادواری.

چنانچه فرد مجنون دچار اختلال روانی همیشگی باشد به گونه ای که نیاز است همیشه تحت کنترل باشد آن را مجنون دائمی می نامند.

برخی فراد دارای اختلالات روانی دوره ای هستند، در واقع این فرد در برخی زمانها به مانند یک فرد عاقل رفتار می کند اما در برخی زمانها رفتار غیر عادی و مجنون واری از خود نشان می دهند که به این اختلال جنون دوره ای  یا اداری نیز گفته می شود .

مجازات جرم در حالت افاقه چگونه است ؟ از نظر حقوقی افرادی را دارای جنون ادواری هستند یعنی اگر در زمان سلامت روانی باشند که به آن دوران افاقه هم گفته می شود مرتکب جرمی شوند به مانند افاد عادی با آنها برخورد می شود. همچنین اگر در حالت  اختلال روانی دچار مشکل شوند و جرمی از او سر بزند مجنون محسوب شده و مانند یک فرد مجنون با او برخورد  و مجازات می شود .

ارتکاب قتل مجنون و مجازات قصاص

از اولین مباحث تاثیرات جنون در زمان قتل این است که مقتول مجنون باشد .
اگر انسان عاقلی یک شخص مجنون را به قتل برساند طبق قانون قاتل قصاص نمی شود.طبق ماده 301 قانون مجازات یکی از شرایط قصاص این است که شخصی که جنایت بر او وارد شده می بایست عاقل باشد در غیر اینصورت فرد قاتل قصاص نمی شود. اما این موضوع به معنا و مفهوم مجاز بودن قتل مجنون نیست . کشتن در هر صورت جرم است منتها در قتل مجنون حکم قصاص اجرا نمی شود.

مجازات قتل مجنون

طبق تعریف ماده ۳۰۵ قانون مجازات اسلامی : “مرتکب جنایت عمدی نسبت به مجنون، علاوه بر پرداخت دیه به تعزیر مقرر در تعزیرات نیز محکوم می‌شود.” منظور از تعزیر مقرر، حبس سه تا ده سال است که در ماده ۶۱۲ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی آمده است. پس قاتل هرچند قصاص نمی‌شود لیکن باید دیه بپردازد و سه تا ده سال زندانی گردد.

اگر قاتل مجنون باشد

افراد مجنون هم به مانند افرادی که به سن بلوغ نرسیده اند مسئولیت کیفری ندارند و در صورتی که مرتکب جرمی شوند ( حتی قتل ) مجازات نمی شوند . اما  طبق قانون چنانچه حالات و رفتار شخص مجنون باعث ایجاد اختلال در امنیت و نظم جامعه باشد نباید رها باشدو باید به مراکز روان درمانی انتقال داده شود .